Gebzemiz antik çağdan bu yana bizlere bugünkü yaşayanlara miras kalan bir vatan parçasıdır...Antik adları: Dakibyza ve Libyssa olan Gebze'ye bilinen ilk ulus göçünü de MÖ 12. yüzyılın başlarında Frigler yapmıştır. Boğaz yoluyla Yarımada'ya gelen Frigler, buradan Anadolu'ya dağılmışlardır.
***
Bugün Gebze'nin olduğu yerde, MÖ 281-MÖ yıllarında Kral I. Nicomedes'in egemenliğindeki Bitinya Krallığı dönemindeki Dakibyza ve Libyssa adında yerleşmeler vardı. Gebze’nin eskileri de bilir, dedelerinden öğrenmişler ve duymuşlardır, tarih kitaplarından yazıldığı kadar okumuşlardır, bir tarihi yol üzerinde bulunan, Tarihi İpek Yolu’nun geçtiği yerdir bugün yaşadığımız yer olan Gebze…
Gebze'nin de içinde bulunduğu, Bitinya bölgesinin bilinen en eski tarihi, MÖ XII. yüzyıla kadar dayanır. Asya ile Avrupa kıtaları arasındaki en önemli geçit yeri olan Kocaeli Yarımadası ya birçok ulusun yurdu ya da gelip geçtikleri, uygarlıklarından izler bıraktığı bir yer olmuştur.
***
Daha 30 yıl evveline kadar burada yaşamış olanların ayaklarına takılmıyor muydu, yolunun üzerine çıkmıyor muydu bu kentin tarihi eserleri… Ünlü Kartacalı komutan Anibal ile kendi döneminde İstanbul’u fethetmesi ile birlikte yeni bir çağ başlatan Fatih Sultan Mehmet, Orhan Gazi'nin kumandanlarından Akçakoca'nın oğlu İlyas Bey'in, Mısır Fatihi Çoban Mustafapaşa Camii ve Külliyesi’ni bize kazandıran Çoban Mustafapaşa’nın son ikametgahıdır Gebze… Öyle sıradan bir yer değildir…
***
Bugün bu vasıfları ile Kocaeli Yarımadasının en önemli yerlerinden birisi olan Gebzemizin tarihi zenginliği peki nasıl korunuyor. Gelin bugün buna bakalım...
***
Bünyesinde Anibal'i, Kocaeli'nin Fatihi Akçakoca'nın oğlu İlyas Bey'i,
Fatih Sultan Mehmet'in vefat ettiği yer olan Hünkar Çayırı'nı, Çoban Mustafa Paşa Camii - Çoban Mustafa Paşa Külliyesi'ini, Eskihisar Kalesi'ni, Osman Hamdi Bey Müzesi'ni, Eskihisar Amfi Tiyatrosu'nu, Darıca Kalesi'ni, tarihi kervansaray, han ve hamamlarını, bugün yüzlercesi artık yer yüzünden silinen eski çeşmeleri, bizans lahitlerini barındıran Gebze'nin bu tarihi eserlerinden geriye kaçı kaldı acaba...
***
34 yıldır bu kente hizmet etmeye çalışan bir gazeteci olarak (konu açılınca ve yeri geldiğinde her zaman değiniyorum) üzülerek belirtmeliyim ki, pek çok tarihi eser kentimizden çeşitli hal ve sebeplerden dolayı çıkartılmış bulunmaktadır.
Ki bir çoğu (lahit, Külliye Şamdanları, eski tarihi kitaplar gibi), Gebze dışına "korunacak" bahanesi ve sebebi ile çıkartılmış bulunmaktadır....
Geçtiğimiz yıllarda Gebze Sultanorhan Camii yanından bizim de şahit olduğumuz bir şekilde dönemin Gebze Kaymakamı Yılrdırım Uçar'ın izni ve bilgisiyle vinçle kaldırılarak götürülen ( kaldırılırken vinçten boşanan ve uzun yıllar bütün olarak kalmayı başaran lahit yere düşerek ikiye bölünmüştü) Tarihi Lahit bugün nerededir? Bazı arkadaşlar ve Gebzeliler bu lahitin Esikihisar’da müze bahçesinde olduğunu ifade etmektedirler. İnşallah öyledir…
Keza yine Dönemin Kocaeli Valisi Memduh Oğuz'un talimatı ile korunmaları sebebi ve bahanesi ile İzmit Müzesi'ne götürülen Osman Hamdi Bey Konağı'nın orjinal yeşil camdan yapılmış kiremitleri halen muhafaza edilmekte midir?
***
Bundan bir önceki tadilatta sözde korunması için yine Çoban Mustafapaşa Külliyesi'nden İstanbul'a bir günde kamyonlara yüklenilip götürüldüğü görgü şahitlerince sabitlenen ve tespit edilen içinde tarihi şamdanların da bulunduğu bir dizi tarihi eser nerededir?
İstanbul’da çok iyi bir yerde iyi korunmakta mıdır?
Eski Gebze Belediye Başkanlarından Esat Sayduk’un bağış yaptığı eşyalar bugün nerededir? Bunlar titiz bir araştırma sonrası bulunup Gebze'ye getirilmelidir...Bunların hepsi Gebze'nin öz ve şahsi zenginliğidir çünkü...
***
Biz Gebze gibi çok eski bir tarihe sahip olmuş yerde yaşamaktan Gebzeli olmaktan dolayı mutluyuz... Her ne kadar da çevremiz olumsuz şekilde sanayi ile çevrelenmiş olsa da sanayiye düşman değiliz, barışığız ama artık bir yerde bölgemizin sadece sanayiden ibaret olmadığını, tarihi zengin ve antik bir tarihi geçmişe sahip olunduğunun da herkesçe bilinmesini isteriz burada...
Demirciler-Çerkeşli arasındaki bölgede İMES sanayisi kurulurken kazısı sırasında tümülüs mezarların çıkartıldığı belirtiliyordu yakın geçmişte. Oraları deşildi, rivayete göre buradan çıkan antik değerdeki buluntular nerelere götürüldü? Bunların hep bilinmesini istiyoruz.
Keza yine köylerde Köseler taraflarında da antik mezarların olduğu biliniyor.
Çayırova sınırları içerisindeki Akse'deki tarihi kalıntılar bugün nerededir ve ne haldedir? Beylikbağı tarafında Bizans zamanından kalan tarihi kalıntılar nerededir?
Bir çok tarihi çeşmemiz ve kuyularımız artık kaybolmuş vaziyettedir. Pek çoğunun üzerleri ya betonla kaplanmış veya yol altında kalmıştır.
Bütün bunların envanterlerinin tek tek çıkartılarak bulunması ve tekrardan Gebze'nin bir tarihi değeri olarak günışığına çıkartılması gerekiyor.
***
Bütün bu kaybolan ve başka yere götürülen değerlerin kapsamlı bir listesinin oluşturularak titiz bir çalışmayla bulunup Gebze’ye getirilmeli ve yine yerel yetkililerce kurulması beklenen Gebze Kent Müzesi’ne konulmalıdır. Çünkü bunlar bu kente ait olan antik eserlerdir ve gelecek nesillere kazandırılmalıdır...
( Gebze Kent Müzesi hususunda ise Gebze Belediye Başkanı Zinnur Büyükgöz’den bir açıklama bekliyoruz: Gebze Kent Müzesi kurulacak mı? )
SAĞLICAKLA KALIN!