İSTANBUL (AA) - Türk Telekom, Boğaziçi Üniversitesi ve TÜBİTAK iş birliği ve UNICEF, UNHCR ve Uluslararası Göç Örgütü gibi uluslararası kurumların da desteğiyle hayata geçirilen ve Suriyeli mültecilerin yaşadığı sorunlara çözüm sunmayı hedefleyen "Mülteciler için Büyük Veri" yarışmasının kazananları belli oldu.
Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’da düzenlenen yarışmanın kapanış çalıştayında emniyet ve güvenlik, sağlık, eğitim, işsizlik ve entegrasyon kategorilerinde birinci olan proje sahipleri, 50 bin liralık ödülü aralarında paylaştı.
100'ün üzerinde araştırma grubunun proje önerileri ile başvurduğu yarışma için 19 ülkeden 4 sivil toplum örgütü, 3 devlet kurumu, 2 araştırma laboratuvarı ve 57 akademik kurumdan toplam 157 araştırmacı çalışmalarını gönderdi. Projelerin 5'te biri Türk kurumlarından gelirken, diğer projeler yabancı kurumlar veya yabancı kurumların iş birliği ile hazırlandı.
Sağlık alanında "Suriyeli Mültecilerin Toplumsal Entegrasyonu Üzerinden Türkiye’deki Kızamık Salgını Riskinin Azaltılması", eğitim alanında "Türkiye’deki Suriyeli Mültecilerin Daha iyi Entegrasyonu için Eğitim Fırsatlarının İyileştirilmesi", entegrasyon alanında "İletişim Verilerinin Analizi ile Mültecilerin Hareketliliğinin Değerlendirmesi (AROMA_CoDa)", işsizlik alanında "Türkiye’deki Entegrasyonun Kentsel Derin Haritası (UDMIT)", güvenlik ve emniyet alanında ise "Türkiye’de Mülteci Barındıran İllerin Cep Telefon Kullanım Şekillerinin Tanımlanması" projeleri, değerlendirme komitesi tarafından birinciliğe layık görüldü.
- "Yaklaşık 5 bin öğretmen Türk dili eğitimi için görevlendirildi"
TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Dr. Orkun Hasekioğlu, törende yaptığı konuşmada, 2011’de Suriye’de başlayan ayaklanmaların iç savaşa dönüştüğünü anımsatarak, süper güçlerin savaşa müdahil olması ve kullanılan kimyasal silahların Suriye’den göçü zorunlu hale getirdiğini kaydetti.
2016 yılında yapılan bir araştırmanın verilerini paylaşan Hasekioğlu, "Yaklaşık yarım milyon insan hayatını kaybetti, 2 milyon insan yaralandı. Ülke nüfusunun yüzde 12'sine yakını bu savaşta hayatını kaybederken, kalan yarısı yerinden edilmek zorunda bırakıldı." diye konuştu.
Hasekioğlu, Türkiye'nin, Suriye iç savaşından kaçan insanlara kapılarını açtığını ve şu anda yaklaşık 4 milyon Suriyeliye ev sahipliği yaptığını bildirdi. Bu durumun beraberinde özellikle eğitim, sağlık ve sosyal entegrasyon alanlarında eşitli sosyal sorumlulukları da beraberinde getirdiğini aktaran Hasekioğlu, şunları kaydetti:
"Bu bağlamda yapılan çalışmalarda 1 milyona yakın Suriyeli öğrenci Türk eğitim sistemine entegre edildi. Yaklaşık 5 bin öğretmen Türk dili eğitimi için görevlendirildi. Aynı şekilde sağlık hizmetleri de hükumet tarafından ücretsiz sağlandı. Yarım milyondan fazla bebek aşılandı. Şu anda 2 binden fazla sağlık çalışanı ile 143 sağlık merkezi faaliyet gösteriyor."
- "Daha fazlasını da yapmayı umuyoruz"
Türk Telekom Üst Yöneticisi (CEO) Dr. Paul Doany de mültecilerin sosyal sorunlarına çözümler getiren projelere "Mülteciler için Büyük Veri" yarışması kapsamında Türk Telekom olarak destek verdiklerini aktardı.
Bu doğrultudaki çalışmalara devam edeceklerini belirten Doany, şöyle devam etti:
"Türkiye’deki tüm mültecilerin güvenlik, sağlık, eğitim, entegrasyon ve istihdam gibi sorunlarına çözüm üreten proje sahipleri ile paylaştığımız anonim veriler ve sunduğumuz destek ile bu alanda büyük katkılar sağladığımıza inanıyoruz. Bu doğrultudaki çalışmalarımıza aynı heyecanla devam edeceğiz. Çünkü inanıyorum ki mültecileri ilgilendiren ancak şu anda öngöremediğimiz birçok farklı alanda inovatif projeler bu gibi yarışmalarla ortaya çıkacaktır."
Doany, ülkesini terk etmek zorunda kalan Suriyelilerin karşılaştığı insani problemin ölçüsünün eşi benzeri olmayan bir hale geldiğine dikkati çekerek, bu problemin çözümü için Türkiye, Lübnan ve Ürdün gibi civar ülkelerin yük paylaştığını söyledi.
Irak’ın dağılmasının da Türkiye’nin üzerindeki yükü ve sorumluluğu artırdığını belirten Doany, "Çünkü Türkiye kapılarını açmıştır. Türkiye, bu insanlar için bir geçiş noktası... Filistinli mülteciler de aynı ülkeler tarafından kucaklandı, sıkıntıları giderildi." dedi.
Türkiye'nin mülteciler için gösterdiği çabaların örnek teşkil ettiğini vurgulayan Doany, "Veri’nin ne kadar destekleyici ve bu konuda ne yapılması gerektiğini anlatmaya gerek yok. Veri çok küçük ve gerekli bir kısım. Bu insanlar için fırsatlar oluşturmalıyız. Bizim şirketimiz bir şekilde birçok katkıda bulundu. Buradaki partner kuruluşlarla ve arkadaşlarımızla daha fazlasını da yapmayı umuyoruz." şeklinde konuştu.
- "Bu tarihi sorumluluğu paylaşan değerli araştırmacılar bir araya geldi"
Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmed Özkan ise mülteci sorununun dünyada bir politik krize dönüşmesine karşın Türkiye'nin bu insanlık kaosunun çözümü için örnek bir yaklaşım sergilediğini kaydetti.
Sorunu çözmek için önce sorunu anlamanın önemli olduğunu vurgulayan Özkan, "Bu yüzden bu ölçüde problemin üstesinden gelmemiz açısından Mülteciler İçin Büyük Veri çok gerekliydi. Bu, ülkenin omuzundaki yükü ve sorumluluğu paylaşarak bu problemin çözümünde rol oynayan Türk Telekom, TÜBİTAK, Boğaziçi Üniversitesi gibi kurumlar tarafından ortaya konan önemli bir yaklaşım ve özverinin sonucudur." dedi.
Bu kurumların; akademi, endüstri ve hükümetten oluşan 3 ana ayağın temsilcileri olarak görülebileceğini ifade eden Özkan, söz konusu kurumların insani kaosun çözülmesi için bilim konusunda katkı sunan ve bu tarihi sorumluluğu paylaşan değerli araştırmacıları bir araya getirdiğini aktardı.
- "Veri analizi araştırmacılarına bu büyük insanlık krizinde önemli bir iş düşüyor"
Yarışmanın Bilimsel Komitesi'nin Başkanlığını yürüten Boğaziçi Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Albert Ali Salah, veri analizi araştırmacılarına büyük işler düştüğünü belirterek, şunları kaydetti:
"Veri analizi araştırmacılarına bu büyük insanlık krizinde önemli bir iş düşüyor. Bakanlıkların ve STK'ların mülteciler ile ilgili sağlıklı politikaları üretmek, doğru yerlerde doğru müdahalelerde bulunmak için olabildiğince çok bilgiye ihtiyaçları var. Mobil veriyi kullanarak veri analitiği, istatistik, yapay zeka ve veri görselleştirme ile ülkenin nabzını tutmak ve bu bilgiyi gerekli kurumlara ulaştırmak mümkün. Bunun için değerlendirme komitesinde bakanlıklardan ve STK'lardan temsilciler de yer aldı. Ayrıca mültecilere yararlı olacak teknik içerikli projeler yapılabilmesi için ülke çapında pek çok kurumda da bu yarışma aracılığıyla projeler ve uluslararası iş birlikleri başlatıldı, araştırmacılar yetiştirildi."
- Türk Telekom’dan Suriyeli mültecilere istihdam
Verilen bilgiye göre, 50 bin liralık maddi desteğin yanı sıra Türk Telekom, araştırmacı gruplara anonim mobil telefon kullanımına ilişkin büyük bir veri seti sağladı. Kişisel bilgi içermeyen ancak kitlelerin hareketini gösteren söz konusu veri, araştırmacılara Türkiye içerisinde insan hareketliliğini ölçmek için yeni bir araç oldu.
Araştırma grupları, Türk Telekom’un paylaştığı bu verileri anlamlı hale getirdi. Böylece Türkiye’de kızamık gibi bulaşıcı hastalıkların takibi, eğitim ve sağlık alanındaki hizmet noktalarının en uygun noktalarda kurulması ve mülteci nüfusun Türkiye toplumunun geneli ile entegrasyonunu kolaylaştıracak yöntemlerin geliştirilmesi gibi kısa, orta ve uzun vadeli hedeflere doğru adımlar atıldı.
Türkiye’de entegre telekom hizmetleri sunan Türk Telekom, D4R projesinin yanı sıra mülteciler için farklı destekler de sunuyor. Bu kapsamda mobil pazarda Ahlan Tarifesi ürünleri ve sabit alanda Ahlan Kampanyası ile özellikle Türkçe bilmeyen mültecilere uçtan uca Arapça dil desteği sağlıyor. Sadece bir tarife olmayan Ahlan hizmeti, müşterinin ilk temasından satış sonrasına kadar kontrat, SMS bilgi mesajları da dahil olmak üzere müşterinin tamamıyla Arapça dilinde faydalanabileceği bir platform olarak öne çıkıyor. Bunun yanı sıra Arapça hizmet veren bir çağrı merkezi kuran Türk Telekom, çok sayıda Suriyeli göçmen ve mülteciye istihdam sağladı.
Ayrıca, Suriyeli girişimciler tarafından geliştirilen eğitim, ikamet, çalışma, evlilik ve sağlık alanında izlenmesi gereken idari süreçler hakkında bilgiler veren "Gherbetna" uygulamasıyla da birlikte dil bariyerini ortadan kaldırmak için Arapça-Türkçe anlık tercüme hizmeti sunan "Tarjemly" uygulamasına, Türk Telekom doğrudan destek vermeye devam ediyor.