Ekmekte "kar marjı"nın sınırlandırılmasına destek

BALIKESİR/BURSA (AA) - İLKAN TOPRAK - CEM ŞAN - Ticaret Bakanlığının 28 Eylül'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği" ile market ve bakkallarda satılan ekmekte kar marjının sınırlandırılması, Balıkesir Fırıncılar Odası ve tüketici örgütünce olumlu karşılandı.

Balıkesir Fırıncılar Odası Başkanı Niyazi Tunç, AA muhabirine, "Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 28 Eylül'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini anımsattı.

Bu yönetmeliğe göre meslek odalarınca fiyatları tarifeye bağlanan malları satışa sunan büyük ve zincir mağazalarla bayiler tarafından üretici ve tedarikçiye birim miktar başına yapılacak ödemenin sınırlandırıldığını dile getiren Tunç, "Bu durumda üreticiye birim başına yapılacak ödeme, tarifedeki azami fiyatın yüzde 85'inden az olmayacak. Yani marketler ve bakkallar 85 kuruşa mal ettiği bir ekmeği en fazla 1 liraya satabilecek. 65-70 kuruşa mal ettiyse satış fiyatı 1 liranın altında olacak." dedi.

Değişiklikle zincir mağazaların piyasadaki hakim pozisyonunun üretici veya tedarikçi olan esnafın aleyhine kullanmasının önüne geçilmesinin hedeflendiğine dikkati çeken Tunç, böylece üretici ve tedarikçilerin sektörde etkin ve sürdürülebilir rekabet ortamında faaliyette bulunmalarına katkı sağlanacağını aktardı.

Tunç, değişikliği memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Türkiye'de serbest piyasa ekonomisi söz konusu. Ekmeğin fiyatı ise tarifeyle belirleniyor. Bu bağlamda belirli yönetmelikler olması önemli. Yeni yönetmelikle bayi kar oranı yüzde 15 olarak belirlendi. Yani bir ekmeğin satış fiyatının sadece yüzde 15'i kar olacak. Bu uygulamanın fırıncının önünü açacağını düşünüyorum. Çünkü aşırı fiyat kırmalar yüzünden fırıncılar çok ucuza ekmek vermek zorunda kalıyor, tüm kazancı marketler alıyordu. Yeni bir yönetmeliği çıkarmanın ötesinde uygulanıp uygulanmadığı takip edilmeli. Bu faturalardan bile takip edilebilecek bir konu. Bu yönetmeliğe uymayacak market gibi bayiler için Türk Ticaret Kanunu'na göre para cezası uygulanacağını hatırlatmak isterim."

- "Ne kadar ucuz alırsam o kadar para kazanırım.."

Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu da bazı yerlerde onay almaya gerek duymadan 250 gram ekmeğin 1 lira 75 kuruştan satışa sunulduğunu söyledi.

Bu fiyattan satışlarda fırıncıların bir sorumluluğu bulunmadığını aksine tüketiciler gibi mağdur olduklarını dile getiren Ağaoğlu, şöyle konuştu:

"Çünkü fırın 250 gram ekmeği 1 liradan sattığında kazanabiliyor. Fakat fırınların, kapasitelerini satamamaları nedeniyle sabit maliyetleri yüzünden ekmeğini pahalı satma ihtiyaçları doğuyor. Çünkü asıl müşterileri olan zincir marketler toplu alım yaparken aşırı derecede fiyat kırdırıyor. 65-70 kuruşa aldıkları ekmeği 1 lira 25 kuruşa satıyorlardı. Artık bu şekilde yüksek kar oranları olmayacak. Toplam satış rakamının sadece yüzde 15'i kar olacak. Yeni yapılan düzenleme tüketicilerin ve tüketici örgütlerinin talebi doğrultusunda gerçekleştirilmiş, fırıncılar ve tüketiciler yararınadır."

"Yapılan düzenlemeyle fırıncıya baskı kurup ucuza ekmeği alan market, bayi veya bakkallar, tüketiciye ucuz satacak" diyen Ağaoğlu, "Dolayısıyla fırıncıdan ne kadar ucuz alırsam o kadar para kazanırım devri sona ermiştir. Olumlu bir düzenlemedir. Olması gerekliydi. Her ne kadar serbest piyasa ekonomisi uygulanıyorsa da dar gelirli vatandaşın ana gıdası olan ekmek fiyatlarının da dengede tutulması, fahiş kar unsuru olarak görülmemesi lazım." ifadesini kullandı.