"Maedi Visna" hastalığına karşı dirençli koyunlar yetiştirilecek

BALIKESİR (AA) - SİNAN BALCIKOCA - Balıkesir'in Bandırma ilçesinde 75 yıldır Türk hayvancılığını geliştirmek için çalışmalar yürüten Koyunculuk Araştırma Enstitüsü, İngiltere'de yüzde 40, ABD'de ise yüzde 20 kayba yol açtığı, Türkiye'de genellikle sakız, kıvırcık, Gökçeada koyunlarında görüldüğü belirtilen "Maedi Visna" hastalığına karşı yapılan "genetik direnç" çalışmasında başarıya ulaştı.

Enstitünün Biyometri ve Genetik Bölüm Başkanlığınca, sürüdeki hayvanları yavaş yavaş zayıflatan ve ölümlerine sebep olan bu hastalığa karşı özellikle "Karacabey merinosu" üzerinde yürütülen genetik çalışmayla hangi koyunun bu hastalığa dirençli ve duyarlı olduğu tespit edildi.

Bundan sonraki süreçte söz konusu hastalığa karşı dirençli damızlıklar belirlenerek, daha sağlıklı sürüler yetiştirilecek ve ekonomik kaybın da önüne geçilecek.

Enstitünün Biyometri ve Genetik Bölüm Başkanı Dr. Yalçın Yaman, AA muhabirine, "Maedi Visna" hastalığının, insanlarda görülen HIV virüsüne benzediğini söyledi.

Yaman, bu hastalığın dünyada ve Türkiye'deki koyun sürülerinde yaygın görüldüğünü ve ciddi ekonomik kayıplara yol açtığını dile getirerek, ülkede bu hastalığa karşı "genetik direnç" konusunda çalışan ilk kurum olduklarını kaydetti.

"Maedi Visna" hastalığının teşhisinin zor olduğunu vurgulayan Yaman, şöyle devam etti:

"Dışarıdan bakınca teşhisi neredeyse mümkün olmayan ama önemli ekonomik kayıplara neden olan bir hastalık. Buna karşı genetik direnç mekanizmalarıyla ilgili epeyce yol katettik. Belki de Cumhuriyet tarihinde ilk defa bu hastalığa karşı genetik dirençli yetiştiriciliğin uygulamaya aktarılması konusunda söz edebilmeye başladık. Önümüzdeki yıldan itibaren bu hastalığa karşı dirençle ilgili genetik seleksiyon çalışmalarına başlayacağız."

- "Sahada uygulamaya koyacağız"

Yaman, bu hastalığa karşı dirençli ve duyarlı hayvanları tespit edebildiklerini dile getirerek, şunları kaydetti:

"Genetik dirençle ilgili hayvanların gen bölgelerini tanımladık. Dolayısıyla şimdi damızlık seçerken elimizde şu bilgi olacak, genetik olarak bizim koçlarımızdan hangileri bu hastalığa karşı dirençli, hangileri duyarlı. Bu bilgi elimizde artık. Bundan sonra damızlık seçiminde dirençli olanlara öncelik verilerek sonraki nesil dirençli olarak geliştirilmiş olacak. Pilot uygulamasını önümüzdeki yıl enstitüde devreye sokacağız. Kendi sürülerimizden başlamak üzere önümüzdeki yıldan itibaren damızlık bırakacağımız koçlarda bu hastalığa karşı direnç ya da duyarlılık bir kriter olacak. Bu şekilde başlangıç olarak söz konusu hastalığa karşı dirençli yetiştiriciliği sahada uygulamaya koymuş olacağız."

- "İngiltere'de yüzde 40 ekonomik kayba neden oluyor"

Saha taramasında 2 bin 300 hayvanda serolojik test yaptıklarını ifade eden Yaman, "Maedi Visna"nın yaygın görüldüğünü tespit ettiklerini kaydetti.

Yaman, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Zaman içinde hayvan zayıflar ve önemli maddi kayıplara neden olur. Hastalığın bulunduğu sürülerde ölümler birden olmadığı için oluşturduğu ekonomik kayıp gözden kaçıyor. İngiltere'de yapılan bir araştırmada bu hastalığın yüzde 40 kadar üretim kaybına, ABD'de ise yüzde 20 üretim kaybına neden olduğu tespit edilmiş. Türkiye bununla ilgili bir çalışma yok ama kendi çalışmamızda sakız, kıvırcık, Gökçeada koyunlarında çok fazla görüldüğünü belirledik. Bu çalışmayla beraber aşama aşama 'Maedi Visna' hastalığına karşı dirençli hayvan yetiştiriciliğini hayata geçirmeyi planlıyoruz."