"Yağcıbedir halısı"ndaki coğrafi işaret sorunu çözüldü

BALIKESİR (AA) - SERGEN SEZGİN - Orta Asya'dan göç eden Yörüklerin, Balıkesir'in Sındırgı ilçesinde elde dokudukları Yağcıbedir halısına verilen coğrafi işaret kullanım hakkı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Sındırgı Belediyesine verildi.

Çeyizlere konulan, dokuma tekniği anneden kıza geçen Yağcıbedir halısı, Yörüklerin örf ve adetlerini yansıtan bir sanat eseri niteliğini taşıyor.

Yüzde 100 koyun yününden yapılan ve doğallığıyla ön plana çıkan halılar, bir santimetrekaresinde barındırdığı 35 ilmekle uzun yıllar sağlamlığını koruyabiliyor.

- "Gelecek nesillere aktarılması bizim için çok önemli"

Sındırgı Belediye Başkanı Ekrem Yavaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Yağcıbedir halısının her deseninde bir hikaye ve gözyaşının saklı olduğunu belirtti.

Yağcıbedir halısına değer verdiklerini, belgesel çektiklerini vurgulayan Yavaş, "2 bin 300 yıllık geçmişe sahip dünyaca ünlü bir halıdan bahsediyoruz. Son yıllarda azalmasına rağmen halen bugün bu memlekette halı dokunuyor. Türkiye'nin tek halı pazarı olan ilçesi Sındırgı. Cumartesi günleri Sındırgı'da köylerden gelen Yağcıbedir halıları üreticiden tüketiciye bu pazarda satılır." dedi.

Yavaş, Sındırgı'nın en büyük markası, birçok şeye adını vermiş Yağcıbedir halısının belediyenin logosunda yer aldığını belirterek, şöyle devam etti:

"Bu kadar kültürel geçmişi olan bu halının tescillenip korunması ve gelecek nesillere aktarılması bizim için çok önemli. Her güzel şeyin taklidi mutlaka yapılır ancak biz belediye olarak Yağcıbedir halısının taklidini önleyeceğiz. Kültürel ve sanatsal yapısına sahip çıkan bir öğretmen ve aynı zamanda belediye başkanı olarak bunu tescilletmek ve başka kişilerin taklidini yapmasını korumak istedim. Bu amaçla yıllardır coğrafi işaret konusunda çalışma yapıyoruz. Zamanında başka bir firma kendi uhdesine almış. 1996 yılında firma üzerine alınan bu belgenin bize bir türlü devir yapılamıyordu. Bu nedenle de özellikle makine halısı firmaları bu desenleri, renkleri alarak değerinin çok altında satıyorlardı. Hukuki olarak bir şey yapamıyorduk. Uzun uğraşlar sonucu Türk Patent ve Marka Kurumu bize bu hakkı tanıdı ve Yağcıbedir halısıyla ilgili tescil belgesi geçen yıl yaptığımız başvurunun ardından belediye üzerine, uhdesine geçti. Belgelerimiz de bu yılın başında elimize ulaştı."

- "Çeyiz olarak yapılır"

Yavaş, coğrafi işaretle beraber Yağcıbedir halısını sadece korumakla kalmayıp, taklit unsurlarına karşı da müdahalede bulunabileceklerini anlattı.

Hukuki olarak bu yönde girişimde bulunanlara taklit halıları üretmenin yasak olduğunu artık bildirebildiklerini vurgulayan Yavaş, şunları kaydetti:

"Bu konuyla ilgili iki firmayı şikayette bulunduk ve gereği yapıldı. Ellerindeki halıları toplayıp imha ettiler. Bu halı desenlerine uygun yapılırsa ve bu yörede dokunursa ancak yapılabileceği konusunda karar verildi. Yağcıbedir'in desenleri kişiye ve zamana göre değişen bir desen değil. Altın nasıl yıllar önce altınsa, eritseniz yine altın olacaksa, bu halı da kültürel bir ürün olduğundan dolayı gelecek nesillere taşınan bir hadise. Bizlerde de halı hiçbir zaman dokunduktan sonra satılmaz. Çeyiz olarak yapılır. Kız eğer bu halıyı erken yaşlarda dokumaya başlamış ve 25 yaşında evlendiyse geçmişe ait olan 10-15 yıllık süreç zarfında dokuduğu halılardan yıllara göre en aşağı 10 adet halı verilir. 2,5 metrekarelik halılar bunlar."

Bu halıların şimdiki piyasa değerinin 2 bin 500 lira olduğunu belirten Yavaş, "10 tane verdiğin zaman 25 bin liralık bir sermaye eder. Bu değer hiçbir zaman kaybolmadığından altın gibi ne zaman ihtiyaç varsa o zaman satılır. Kişi bu halıları birden satmaz. Buralarda evinde 30 tane halısı olan çok insan vardır. İhtiyaç duydukça satılır." diye konuştu.