Özdemir: Yangın Ciddi bir iştir,Şakaya gelmez

DÜNYADA ve ÜLKEMİZDE SON ZAMANLARDA ARTAN YANGIN OLAYLARINI KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARINDAN YANGIN UZMANI DR.ÖĞRETİM GÖREVLİSİ NECMİ ÖZDEMİR HOCA İLE DEĞERLENDİRMEK İSTEDİK.

MERHABA HOCAM ; Dün İstanbul’da Gaziosmanpaşa ‘daki Taksim İlk Yardım Hastanesinde meydana gelen yangın hakkında neler söylemek istersiniz….?

Hastanenin yapısı incelendiğinde binanın dış kaplama ve çatı malzemesinin yanma özellikli olduğu görülmektedir.

Aslında 26 Eylül 2011’de bu bina inşaa edilirken yangın çıkmış ve kullanılan dış cephe malzemesinin verimsizliği haber kanallarında yayınlanmıştı. O tarihlerde” İYİ Kİ HASTANE HİZMET VERMEYE BAŞLANMAMIŞTI…!” Denilmişti.

Son zamanlarda enerji tasarrufu amaçlı kalitesi tartışılabilecek ürünler kullanılarak dış kaplamalar yapılmaktadır.

Yangının 4 unsuru vardır…..

1-Yanıcı Madde

2-Oksijen

3-Isı

4-Kimyasal Zincirleme Reaksiyonu

Yangınlarda en büyük problemlerden biri yanma hızının fazla olması ve yayılabilirlik durumudur. Bina yangınlarında ateş genellikle cepheden yayılmaktadır. Ateşin yayılma hızı, cephe sisteminin tipine, üzerinde alınan önlemlere ve cephedeki malzemelerin yanıcılığına bağlıdır.

Dış cephe malzemelerinin yanıcı olup olmaması son derece önemli ve hasasiyet gösterilmesi gereken bir konudur. Binaların yangından korunması hakkındaki yönetmelik 2002 yılında yürürlüğe girmiş olup, dış cephe yalıtım malzemelerinin hiç yanmaz sınıfı olan A 1 sınıfı malzemeden yapılması şart konulmuştur. Fakat maalesef daha sonradan 2009 da yapılan düzenlemelerle bu durum daha esnek hale getirilmiştir.

Bina cephelerinde özellikle yükseklik arttıkça hem yangına müdahale edilmesi,hem de başlamış olan yangının söndürülmesi yanıcı özellikli malzemelerle birlikte çok zorlaştırmaktadır.

Dış cephedeki malzemeler düşük yanıcılık özelliği taşısalar dahi kaç derecede yandıkları yanarken duman çıkarıp ,çıkarmadıkları bilinmelidir. Özellikle plastik esaslı malzemelerin 100 santigrat dereceye yakın sıcaklıklarda ortam ısısının artması ile kendi kendine tutuşabildiği yada içten içe yanarak duman çıkardığı bilinmektedir. Bu da ciddi riskler oluşturmaktadır.

Bu tip yapılarda yapılması gerekenler ;

-Yapı cephelerinde özellikle yangın güvenliği istenen, 28.5 metreyi geçen binalarda yanmaz özellikli,

Daha kısa binalarda ise tutuşması çok zor özellikli yanmaz malzemeler tercih edilmelidir.

-Yapılarda cephede bulunan pencere altlarındaki çıkıntıların yangın malzemelerinde öngörülen şekilde uzatılması ve pencere kenarlarındaki sövelerde yanmaz malzemelerin kullanılması gerekmektedir.

Sayın Hocam hastanelerde risk alanları nereleridir?

Kazan daireleri

Enerji pano odaları

Ameliyathaneler-Yoğun Bakım Birimleri..En az 120 dakika yangına dayanıklı özellikte olmalıdır.

Mutfaklar

Çamaşırhaneler

Arşivler

Depolar

Veri sistem odaları

Kapalı otoparklar .

Hasta ve Personel alanları

Yangın ve duman yayılımı önemlimidir?

Evet oldukça önemlidir.

-Yangın kompartımanları-Her katta mutlaka iki ayrı bölüm oluşturulmalı ve yangın da tahliye

Yatay hareketle halledilmelidir.

-Yatay /Dikey şartlarının yalıtımı

-Duman kontrolü

-Söndürme sistemleri ve müdahale

-Kaçış esasları ve tahliye önem arz eder

Dün yaşanan olay bahsettiğimiz hiçbir prosesin gerçeklenmediğini göstermiştir.

Halbuki yılda en az bir defa Acil durum planları güncellenmeli ve Yangın tatbikatları yapılmalıdır.

Dün meydana gelen yangından başka sadece iki hastane ve bina yangınlarından daha bahsedeyim.

10 Nisan 2015 te Bakü de 9 katlı Bina da Dış Cephe Yangını ,

19 Mayıs 2015 te Bakü de 16 katlı bina da meydana gelen dış cephe yangınında 15 ölü-63 yaralı ,

9 Ekim 2017 de Diyarbakır’da Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesinde meydana gelen yangın,

26 Ocak 2018 de 41 kişinin ölümüyle sonuçlanan Güney Kore’deki yangın olayları Yaşanmıştır.

22 Mayıs 2015 te Azerbeycan Cumbhurbaşkanı Aliyev,BİNALARDAKİ YANGINA HASSAS DIŞ CEPHE KAPLAMALARININ TAMAMEN SÖKÜLMESİ talimatını vermiştir.Ve bu tarihten itibaren yasak uygulanmıştır.

Bu ve benzeri gerekçelerle biz diyoruz ki yangın işi ciddi iştir. Proje aşamasından başlayarak,uygulama,devreye alma ve işletmesinin her aşamasında Yangın mühendisi ve/veya NFPA(National Fire Protection Association – Ulusal Yangından Korunum Kurumu) ve benzeri sertifikalara sahip kişi yada kişilerle yol alınmalıdır.

Kamu kurumlarında çıkan yangınlar için ne düşünüyorsunuz?

Yangın genel anlamda önlenebilir bir felakettir. Özellikle kamu kurumlarımızın bu felaketi önlemek için daha çok çaba sarf etmesi gerekmektedir.

Bu konuda yapılması gerekenler nelerdir?

Toplumun her kesiminde olması gereken yangın önleyici tedbirler mutlaka alınmalı ve periyodik aralıklarla kontrol edilmelidir. Kamu kurumları özelinde konuyu ele alacak olursak yürürlükte olan kanun ve yönetmelikler kamu kurumlarının kendi yönergeleri uyarınca da uygulanmalı ve uygulamaların kanun ve yönetmeliklere uygunluğu sıkı biçimde denetlenmelidir.

Özellikle kamu kurumlarında yangın ve yangın önleyici tedbirlerin alınmasından sorumlu olan yöneticiler uygulanmakta olan acil durum planları ve yangın tatbikatlarını kağıt üzerinde olmaktan çıkarıp personelin bu konudaki eğitimlerini mutlaka aldırmalı,saha uygulaması ve periyodik tatbikatlarla bu eğitimleri pekiştirmelidir.

Hastane yangınlarında nelere dikkat edilmelidir?

Kamu ya da özel olsun hastaneler daha hassas özellikler göstermektedir. Normal bir binada çıkan herhangi bir yangında bina içinde bulunan personel kendi imkanlarını kullanarak uygun şekilde işaretlenmiş kaçış yollarından binayı terk edebilmektedir,

Fakat hastanelerde bulunan hastalar zaten hareketten yoksun kalmış yataktan çıkamayacak vaziyette olan kişilerdir: Özellikle ameliyathane ve yoğun bakım ünitelerde bulunan hastaların birçoğunun bilinçleri bile kapalı durumda olabilecektir. Bu durumda hastaların tahliyesi yangın anındaki panik ortamı altında daha fazla dikkat gerektiren bir konudur.

Özellikle belli büyüklükteki hastane binalarında acil durum ekipleri içinden sürekli olarak görevlendirilecek bir ani müdahale ekibi oluşturulması ve bu ekiplerin eğitimleri ilerde karşılaşılabilecek bu tür olaylara hızlı ve etkin müdahaleyi sağlaması bakımından önem arz etmektedir.

Tabii ki yetmez . Neden mi? Her anlamda çok iyi algılama-söndürme-tahliye prosesleri uygulanmış olsa da(ne yazık ki bunların birçoğu hastanelerimizde eksiktir);

Eğer yapı fabrika ise;

Yangın çıktığında algılamanız çalışmıyor ve dolayısıyla da söndürme sisteminiz mükemmel olsa bile(Ana borularından birinde olumsuzluk nedeniyle ana vana kapatılmışsa)devreye girmeyecek ve fabrika yanacaktır.

Eğer yapı hastane ise;

Sigara içilmemesi gereken yerde personel ve/veya hasta ya da yakını sigara içer ve dinlenme koltuğu

Tutuşursa hastane algılamasından söndürmesine kadar herşey mükemmel olsa neye yarar.

-Sayın Hocam Kamu Kurumları,özelikle Yurtlar ve Hastaneler ilgili kurumlarca yeterince denetleniyor mu…?

Kontrol yetkisi İtfaiyelerdedir.

İtfaiye teşkilatımız yenilenen mevzuatı ve son yıllarda gösterilen önem ile yeterli donanımda personele ve araç gereç ile kişisel koruyucu donanıma ulaşmıştır. Ancak son çıkarılan bazı kanun ve yönetmeliklerle yerel yönetimlere yani belediyelere yangın yönetmeliğinin uygulanması ve kontrolü devredilmiştir. Yangın önleme yani yangın çıkmamasını sağlamakla, söndürme hizmetlerinden ve yangın risklerinin sonuçlarından daha ucuza geleceği öngörülmektedir.

Yangın ikaz sistemleri kurulumu önlem olabilir mi?

Çok doğru noktaya temas ettiniz. Son yıllarda teknoloji ve iletişim alanında ülkemizde yakalanan seviye çok umut vericidir. Çok detaya girmeyeceğim ama çeşitli fiziksel değişimlerin yani ortamda ani

Isı değişimi,duman emisyonu,alev yada direk olarak söylenirse ışık değişimleri algılama sistemleri ve bunların bir alarm merkezine iletilmesi çok kolay ve ucuz yatırımlar haline dönüşmüştür. İzmir gibi

Bazı kentlerde yaşam ve çalışma alanlarının her biriminde proje aşamasında algılama sistemleri

Tasarlanmakta ve uygulamada gerçeklenmektedir. Bir daire için algılama sistemi maliyeti 500 tl civarındadır.

İtfaiyenin yapılan kamu binalarında kontrol etkinliği ve yaptırım gücü varmı dır?

Maalesef itfaiyenin birçok yetki ve etkinliği ortadan kaldırılmıştır. Sadece yangın tesisatını kontrol eder bir mühendislik departmanı şeklinde kalmıştır.Halbuki binaların tasarım aşamasında kullanılacak malzemenin duvarlarının yangın direnim kalitelerinden,yer kaplamalarının yanma direnci ve hatta zorlanarak yanmaları halinde bile çıkartabilecekleri zehirli gazlar öngörülerek özellikle kamu binaları Ve hastaneler için bu yapı üretim metodları itfaiye ya da bu konuda yeterlilik almış kuruluşlar veya sigorta şirketlerinin teknik danışmanlık aldıkları kurumlar olmalı ve bu kurumların sertifikalandırdığı yapılar üretilmelidir.