“Spoils System ”, “Yağma”, “Ganimet ” “Kayırma Sistemi

07 Şubat 2020, 11:20

Örgütsel ve yönetsel anlamda, kamu görevlerine yapılan atamalarda ve terfilerde akrabalık (nepotizm)

Tanıdık-dost ilişkilerine ya da siyasi veya din temelli ortaya çıkan gruplara öncelik verilmesi; (kronizm)

kamu kaynaklarının siyasi iktidara yandaş, seçmen kesimlerini kayıracak biçimde yönlendirilmesi (kliyentalizm)

Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte teşkilatlandırılmış kamu kurumlarında özellikle terfi işlemlerinde kayırmacı uygulamalara sıklıkla rastlanmıştır. Geçmişte yaygın olarak görülen nepotizm ve hemşehricilik türleri biraz azalsa da, siyasi kayırmacılık türü hâlâ en fazla başvurulan kayırmacılık türü olmuştur.

Ayrıca kamu kurumlarında yaygın olarak görülen ikinci kayırmacılık türü ise dini referansla oluşturulan kendilerine benzeşenleri koruyup kollama olarak tanımladığımız hiyerokratik kayırmacılık türü olduğu ortadadır.

Akrabalık, arkadaş-eş dost çevresi, okul arkadaşlığı, asker arkadaşlığı, meslektaşlık, aynı mezhepten olma, aynı tarikata üye olma, kirvelik, aynı köyden, topraktan olma (hemşehricilik), komşuluk, aynı siyasi partinin çizgisinde bulunma gibi özel ilişkiler ve ölçüler, Evrensel Yönetim Ölçütüne uymuyor ve Geri Plana İtiyor,

“tanışın varsa işin kolay”, “kimsen yoksa vay haline”, “adamım olur”, “dayım olur”, “hemşerim olur”, “kirvem olur”, “akrabam olur”, “yakınımdır”, “köylümdür”, “ahbabım olur” gibi deyim ve değer yargıları kayırmacılık fiilini meşrulaştırıyor.

Liyakat ilkesinin karşıtı olan,

“spoils system”,

“yağma sistemi”,

“ganimet sistemi”

“kayırma sistemi”,başarılı-başarısız memur ayırımı yapmadan çoğu durumlarda başarısız ve liyakatsiz personelin daha kolay yükseltildiği bir memur rejimini ortaya çıkarıyor.ve. “Ne bildiğin değil, kimi tanıdığın önemlidir” cümlesini karşımıza çıkarıyor.

Bu davranışlar Adaletsiz bir tercihi ifade etmektedir.

Sonuç itibariyle,

Kayırmacı uygulamaların önlenmesi için,

Görevde yükselme sınavları yapılmalıdır.

Bu sınavlar düzenli bir şekilde yapılmalıdır.

Görevde yükselme sınavları sadece kağıt üzerinde değil adil bir şekilde yapılmalıdır.

Kamuda çalışanların,Haklı olan bu isteğinin gerçekleşeceği günü dört gözle beklemekteyiz.

Esen kalın.